Op de bodem van de Finse Golf is een uitzonderlijk goed bewaard oorlogsschip uit het begin van de 18e eeuw teruggevonden. Het schip ligt 62 meter diep, door het koude en diepe water is de houten constructie van het schip vrijwel intact. Alle kanonnen staan zelfs nog op het dek. Vermoedelijk behoort het schip tot de Admiraliteit van West-Friesland en is het in 1708 gebouwd in Medemblik. Nooit eerder is een Nederlands oorlogsschip uit de Gouden Eeuw in zo’n goede staat teruggevonden.
De ontdekking
De Finse Maritieme Dienst vond het schip al zo’n tien jaar geleden bij werkzaamheden. Pas in 2014 doken maritiem archeologen en diepzeeduikers naar het wrak. Het bleek een oorlogsschip van 35 meter lang met drie masten, waarvan er nog één overeind staat. Het schip is vermoedelijk op een rots onderwater lek geslagen en rechtstandig gezonken.
Uit de bouwwijze bleek dat het schip van rond 1700 moest dateren. Na de vondst leidde het Finse bureau SubZone een onderzoek in Zweedse en Russische archieven om de identiteit van het zogeheten ‘Kalbådagrund gunship’ vast te stellen. Toen duidelijk werd dat het geen Zweeds of Russisch schip betrof, werd de informatie met andere landen gedeeld.
De identificatie
De identificatie van het oorlogsschip kwam eind 2015 in een stroomversnelling toen de Medemblikker historicus Peter Swart een oude zeekaart vond waarop de locatie van een scheepsramp stond aangegeven. Op de zeekaart staat de tekst ‘hier is het Noord-Hollands oorlogschip op gebleven 1715’. Uit zijn onderzoek bleek dat in dat jaar slechts een oorlogsschip uit Noord-Holland niet meer naar huis terugkeerde. Gemeentelijk archeoloog Michiel Bartels heeft contact gezocht met archeologen in Finland of zij een scheepswrak op deze plaats kenden. Al binnen enkele dagen volgde een enthousiaste reactie: “Yes, we have found your ship!”.
De combinatie van de afmetingen, de bewapening, de locatie en de Hollandse scheepsbouwtraditie maakt het voor 95% zeker dat het hier om het fregat Huis te Warmelo gaat.
Frank Streng, burgemeester van Medemblik, is enthousiast over de vondst van dit Medemblikker oorlogsschip: “Dit is een unieke vondst. Het geeft de eeuwenlange maritieme identiteit van onze stad aan”.
Vervolgonderzoek
Het is de bedoeling dat deze zomer een duikteam van het Finse onderzoeksbureau SubZone opnieuw afdaalt naar het oorlogsschip. Het vervolgonderzoek richt zich op de definitieve identificatie van het schip. Dit kan door het nemen van houtmonsters voor jaarringonderzoek om te zien hoe oud het schip is, bestudering van allerlei details als de kanonnen en het maken van een 3D model van het hele wrak. Het meest wordt verwacht van de bestudering van de spiegel, de achterzijde van het schip. De spiegel is traditioneel voorzien van ornamenten en de scheepsnaam.
